Sau gần 50 năm qua đời, tượng đài võ thuật Lý Tiểu Long vẫn gây tranh cãi

Hôm 26/12, Sina đưa tin con gái cố huyền thoại võ thuật Lý Tiểu Long - Lý Hương Ngưng đệ đơn lên tòa án thành phố Thượng Hải kiện thương hiệu món hấp siêu tốc Real Kung Fu. Theo đó, doanh nghiệp này bị tố vi phạm luật bản quyền, sử dụng trái phép hình ảnh mang tính biểu tượng của sao võ thuật khi chưa xin phép suốt 15 năm.

Vụ việc này tiếp nối với sự kiện hình tượng bị bóp méo trong tác phẩm Once Upon a Time in Hollywood hồi tháng 7, khiến tên tuổi của nam diễn viên quá cố vướng phải nhiều tin tức gây tranh cãi trong năm 2019.

Đời tư, hình tượng được khai thác triệt để

46 năm trôi qua kể từ ngày Lý Tiểu Long qua đời ở tuổi 33, ông vẫn được xem là biểu tượng võ thuật của màn ảnh Hoa ngữ. Số lượng các tác phẩm Lý để lại cho hậu thế không nhiều, nhưng đủ để ông trở thành huyền thoại trong giới võ thuật và điện ảnh.

Hơn hai thập kỷ qua, nam diễn viên vẫn là cái tên bảo chứng trên màn ảnh rộng và là sao nam được công chúng dành tình cảm yêu quý đặc biệt. Các bộ phim có liên quan đến Lý, video ghi lại cảnh đánh đấm lúc sinh thời của ông chưa bao giờ vắng khách. Do đó, cứ cách vài năm lại có ít nhất một tác phẩm điện ảnh tái dựng huyền thoại võ thuật ra mắt công chúng.

Tài hoa, nổi tiếng và bạc mệnh đó là những từ ngữ mà công chúng có thể hình dung, khái quát về cuộc đời của huyền thoại quá cố. Chính vì vậy, những góc khuất trong số phận ngắn ngủi của Lý luôn khiến công chúng tò mò. Đó là câu chuyện về đời sống tình ái và cái chết bí ẩn của cha con nhà sao võ thuật.

Miêu Khả Tú và Đinh Bội là hai bóng hồng đình đám trong giới giải trí Hoa ngữ từng bước qua đời của Lý Tiểu Long. Nhiều năm qua, họ được nhắc đến với tư cách là người tình bí mật của nam diễn viên và là “kẻ thứ 3” xen vào hôn nhân của sao võ thuật.

Tuy nhiên, cũng phải đến khi 2 người đẹp này bước sang ngưỡng tuổi xế chiều, câu chuyện tình ái giữa họ và biểu tượng màn bạc Trung Hoa mới được chính người trong cuộc tiết lộ.

Năm 2017, trong lần hiếm hoi trở về Hong Kong sau thời gian dài định cư ở Canada, nữ diễn viên Miêu Khả Tú lần đầu thừa nhận bà từng có quan hệ vụng trộm với Lý Tiểu Long, dù trước đó truyền thông từng nhiều lần đặt nghi vấn. Thời xuân sắc bà và Lý lúc nào cũng như hình với bóng. Kể từ sau ngày huyền thoại võ thuật qua đời, bất kỳ buổi phỏng vấn nào bà cũng nhận được ít nhất một câu hỏi liên quan đến ông.

"Tôi không phủ nhận. Ngày ấy, khi tôi làm chuyện đó hiểu không thể thoát được ngày hôm nay", bà chia sẻ với truyền thông Hong Kong.

Nếu Miêu Khả Tú luôn được nhắc đến là "hồng nhan tri kỷ" với Lý Tiểu Long, thì nữ diễn viên Đinh Bội lại là người đẹp chịu tiếng thị phi vì huyền thoại võ thuật.

Thời điểm yêu Lý, dù biết ông có vợ đề huề ở Mỹ, song Đinh Bội vẫn nhắm qua cho qua, duy trì mối quan hệ đi ngược chuẩn mực đạo đức. Nữ diễn viên vì thế mà bị cho là hồ ly tinh. Một năm sau khi yêu bà, Lý Tiểu Long qua đời.

Sự ra đi đột ngột nam diễn viên họ Lý ngay trên giường ngủ của Đinh Bội khiến bà bị nghi ngờ là kẻ gián tiếp gây ra cái chết của thần tượng điện ảnh. Việc này gây ra nhiều hệ lụy với cô gái trẻ năm ấy chỉ vừa tròn 26 tuổi. Ngày Lý Tiểu Long ra đi cũng là ngày bà từ giã sự nghiệp, một lòng theo đạo Phật.

Mãi đến dịp kỷ niệm 42 năm ngày mất của huyền thoại điện ảnh Trung Hoa, bà mới tiết lộ toàn bộ bí mật đời tư lúc chung sống với sao võ thuật và chi tiết sự việc xảy ra vào đêm định mệnh Lý ra đi trong cuốn tự truyện có tên Lý Tiểu Long và tôi thời gian ấy. Sách ở thời điểm phát hành gây sốt dư luận Trung Quốc.

Không những vậy, cái chết nhuốm màu huyền bí với những điểm trùng hợp đến bất ngờ của Lý Tiểu Long và con trai ông đến nay vẫn nhiều lần được mang ra mổ xẻ và trở thành giai thoại không lời đáp trong làng giải trí Hoa ngữ.

2019 - năm ồn ào

Những ngày cuối năm 2019, cái tên Lý Tiểu Long một lần nữ trở thành tâm điểm của dư luận Trung Quốc sau khi thông tin con gái ông Lý Hương Ngưng đâm đơn kiện doanh nghiệp thức ăn nhanh - Real Kung Fu sử dụng trái phép hình ảnh của cha mình suốt 15 năm. Hiện tại, công ty Bruce Lee Enterprises, LLC là đơn vị đang nắm bản quyền của Lý Tiểu Long.

Lý Hương Ngưng yêu cầu Real Kung Fu phải lập tức ngừng sử dụng hình ảnh cha cô để quáng bá, bồi thường 30 triệu USD tiền thiệt hại kinh tế và 12.000 USD chi phí kiện tụng. Đồng thời, doanh nghiệp này phải công khai đính chính liên tục suốt 90 trên các phương tiện truyền thông rằng thương hiệu của mình với Lý Tiểu Long không có bất kỳ liên quan nào.

Trả lời truyền thông về vụ việc, Real Kung Fu cho biết họ chỉ mới nhận được tài liệu pháp lý từ phía Bruce Lee Enterprises, LLC. Con gái của huyền thoại họ Lý chưa liên hệ với họ. Đồng thời, doanh nghiệp này phủ nhận mọi cáo buộc từ Lý Hương Ngưng với lý do thương hiệu của họ được văn phòng Thương hiệu quốc gia kiểm tra nghiêm ngặt trước khi thông qua và tồn tại suốt 15 năm qua.

Từ năm 2004, Real Kung Fu bắt đầu sử dụng logo thương hiệu giống với hình ảnh Lý Tiểu Long trong bộ phim Trò chơi tử thần. Hiện tại, doanh nghiệp thực phẩm này có hơn 600 chuỗi cửa hàng trên khắp Trung Quốc.

Tại đất nước tỷ dân, vụ việc tạo nên hai luồng ý kiến trái chiều. Một phe tuyên bố ủng hộ con gái Lý Tiểu Long đòi quyền lợi cho cha. Trong khi đó phe còn lại thì cho rằng Lý Hương Ngưng đang làm quá vấn đề bởi huyền thoại võ thuật mất từ rất lâu chỉ với một tấm ảnh cũ làm sao có thể định giá thương mại ở thời điểm hiện tại.

Hơn nữa, 30 triệu USD cũng không phải là một số tiền nhỏ, có thể khiến Real Kung Fu lao đao. Nghiêm trọng hơn nữa, vụ kiện này nhiều khả năng sẽ khiến doanh nghiệp này phá sản vì đánh mất hình ảnh trong mắt thực khách.

Theo tờ Bắc Kinh Nhật báo, đây không phải lần đầu tiên Lý Hương Ngưng khởi kiện doanh nghiệp thức ăn nhanh này. Đầu năm 2010, con gái Lý Tiểu Long ở Mỹ liên tiếp mua lại bản quyền của nhiều bộ phim và thương hiệu của cha mình.

Sau đó, cô thưc hiện chiến lược chạy đua để bảo vệ bản quyền hình ảnh huyền thoại võ thuật ở Đại lục. Vài công ty sử dụng trái phép biểu tượng Lý Tiểu Long bị kiện ra tòa, trong đó có Real Kung Fu. Tuy nhiên, những vụ kiện cáo này đều rơi vào bế tắc.

Theo QQ, dù việc làm của con gái họ Lý là nhằm mục đích bảo vệ hình ảnh của cha không bị "xé" theo chiều hướng tiêu cực. Tuy nhiên, không ít lần việc kiểm soát bản quyền quá chặt chẽ của cô khiến nhiều nhà làm phim Trung Quốc bất mãn.

Du Thắng Lợi - đạo diễn phim Lý Tiểu Long truyền kỳ thừa nhận trở ngại lớn nhất trong việc làm phim về huyền thoại võ thuật chính là quá trình ủy quyền quá phức tạp. CCTV phải liên hệ với Lý Hương Ngưng hơn 70 lần mới có thể ký kết hợp đồng với hàng tá các điều khoản kèm theo.

Bản quyền hình ảnh của Lý Tiểu Long chia thành nhiều hạng mục như hoạt hình/ phim truyền hình/ phim điện ảnh... nếu muốn tái dựng biểu tượng Trung Hoa trên phương diện nào phải ký hợp đồng tương ứng với hạng mục đó và giấy phép chỉ có hiệu lực sử dụng một lần duy nhất.

Ngoài ra, hợp đồng cũng có điều khoản bắt buộc là phải để con gái sao võ thuật được tham gia vào quá trình sản xuất. Trong quá trình ghi hình, nếu cô phát hiện bất kỳ tình tiết nào không phù hợp với hình ảnh của cha mình, đoàn làm phim phải sửa lại theo yêu cầu Hương Ngưng.

Tháng 7 vừa qua, Lý Hương Ngưng cũng lên tiếng chỉ trích đạo diễn Quentin Tarantino bôi xấu, hạ bệ cha cô khi xây dựng hình tượng Lý Tiểu Long là kẻ ngốc nghếch, ngạo mạn về võ công của mình, nhưng lại chẳng đánh thắng nổi một diễn viên đóng thế Once Upon a Time in Hollywood. Vụ ồn ào khép lại bằng việc tác phẩm này bị cấm ra rạp ở Trung Quốc, song trước đó phim vẫn kịp thu về hơn 350 triệu USD tại thị trường Bắc Mỹ.

Năm buồn của huyền thoại Lý Tiểu Long chưa dừng lại ở đó, căn nhà nơi ông sống vào những năm cuối đời cũng bị phá dỡ sau nhiều năm bỏ hoang hồi tháng 9. Với những người yêu mến Lý, họ phải thở dài đầy tiếc nuối. Di sản cuối cùng của ông tại quê cha đất tổ giờ chỉ còn động lại trong hồi tưởng của công chúng.